Kominek jest nieodzowną częścią domu. Używamy go często w okresach wzmożonego zapotrzebowania na ciepło, takich jak jesień, zima, czy choćby nawet wczesna wiosna. Często zapominamy jednak, że i jemu należy się chwila uwagi, okresowego przeglądu. Jasno trzeba powiedzieć że istotna jest tak de facto całoroczna troska o bezpieczne działanie naszego kominka, nie tylko jego posezonowy przegląd, który zazwyczaj robimy sprzątając go przed latem.

Wszystko to aby zachować czyste i przyjazne palenisko domowego ogniska jakim jest kominek. Gdy o niego dbamy z pewnością odwdzięczy nam się ciepłem i piękną wizją ognia jak w Jotulu I 520 poniżej.

Najważniejszym elementem kominka jest wkład. Wkład kominkowy konstrukcji żeliwnej, lub stalowej, który wymaga posezonowego przeglądnięcia różnego rodzaju elementów, uszczelek, płyt wewnętrznych itp. Oczyszczanie wkładu nie należy do strasznie skomplikowanych czynności, w związku z tym właściwie każdy użytkownik kominka jest w stanie samodzielnie podjąć się tego zadania. Co ważne i zarazem dość istotne – porządkowanie naszego wkładu, oraz innych elementów obudowy kominkowej powinno odbywać się w miarę regularnie i nie powinniśmy o tym zapominać.
Dość częstych porządków wymaga z pewnością wnętrze paleniska, popielnik wkładu, oraz szyba, ale przynajmniej dwa razy w roku przychodzi czas ta to aby zrobić generalne porządki.
Zaczynając należy dokładnie posprzątać wnętrze wkładu kominkowego, łącznie z zakamarkami paleniska, zwłaszcza w dość trudno dostępnych miejscach. Zaznaczyć warto że jeśli oczyszczanie paleniska tradycyjnymi metodami okazałoby się mało skuteczne, wtenczas możemy użyć środków chemicznych przeznaczonych do tego celu, np. specjalnych proszków wspomagających usuwanie sadzy i smoły. Kolejno trzeba delikatnie wyjąć wewnętrzne części ruchome wkładu, takie jak na przykład ograniczniki polan, ruszt, popielnik, oraz deflektor. Popielnik jest dość newralgicznym punktem, podczas prac, gdyż z niego należy wymieść nagromadzony popiół.
Z pomocą może nam przyjść specjalny odkurzacz, który sprawnie wyssa nieczystości.
Zwrócić należy szczególną uwagę na to, bowiem jest to droga pobierania powietrza do spalania w większości starego typu wkładów kominkowych. W przypadku płyty dopalającej, czyli deflektora – umieszczonego na górze paleniska – płyty żeliwnej, wermikulitowej lub stalowej, wyjmujemy ją bardzo delikatnie, zwracając baczną uwagę aby nie uszkodzić szyby. Następnie należy oczyścić górną powierzchnię płyty, która może być zanieczyszczona złogiem grubej warstwy sadzy, ograniczającej nie kiedy wypływ spalin. Ważnym jest również i musimy o tym pamiętać, aby zdjąć i oczyścić kratki wentylacyjne wylotu ciepłego powietrza, sprawdzić wnętrze okapu pod kątem stanu mocowania izolacji, oraz szczelności przyłącza spalinowego.

Wkład kominkowy nie używany powinien mieć czystą szybę, a więc czyścimy szybę…

Znanym od dawien dawna sposobem na czyszczenie szyby kominka jest popiół, używany do czyszczenia szyb, oraz wnętrza drzwiczek. W tym przypadku potrzebujemy delikatnego popiołu i wilgotnej gazety lub ściereczki.
Drugą metodą ewentualnie gdyby popiół okazał się za słaby jest użycie odpowiedniego środka chemicznego, sprzedawanego do aplikowania, najczęściej w postaci atomizerów czy pianek. I tutaj pojawia się WAŻNA UWAGA – Zaleca się stosowanie tego typu środków żrących ściśle według zaleceń producentów, z racji iż są to często bardzo agresywne preparaty powodujące niekiedy oparzenia. Szczególnie warto wspomnieć że ma to też znaczenie przy szybach powleczonych antyrefleksyjną warstwą metalu – szyba pyrolityczna (np. dwutlenku cyny), która wg producentów redukuje osadzanie się zanieczyszczeń na szkle. Taka szyba jest dość delikatna i wymaga postępowania zgodnie z instrukcją jej producenta, bo bardzo łatwo jest ją uszkodzić – zarówno chemicznymi, żrącymi środkami, jak i mechanicznie przez tarcie jej powierzchni – powłokę szyby, przez co bezpowrotnie straci ona swoje właściwości. Natomiast przy wkładach wyposażonych w tzw. kurtynę powietrzną, warto sprawdzić i oczyścić specjalne uszczelki i ewentualnie kanały które pozwalają działać temu systemowi.
Należy również pamiętać, że o czystości szyb kominkowych decydują głównie optymalne warunki, w jakich pracuje nasz kominek. Jeśli więc palenisko od dawna nie widziało suchego drewna lub brykietu charakteryzującego się dużą gęstością i wilgotnością nie przekraczającą 20%, to tak de facto nie ma co liczyć na cuda techniki – specjalne szyby, nawiewy itp. Trzeba jasno zaznaczyć, że samo czyszczenie brudnej szyby nie wystarczy, należy również sprawdzić, czy na styku wkładu – ościeżnicy i ramki drzwiczek nie gromadzi się przypadkiem zbyt gruba warstwa sadzy. Jeśli nie zwrócimy uwagi i koniec końców umknie naszej uwadze, to możemy mieć spore problemy ze szczelnym zamknięciem paleniska. Warto również pamiętać o mocowaniach samych szyb, które mogą się poluzować, a co za tym idzie przyczynić tym samym do ich rozbicia.

Paleniska z ceramicznym wyłożeniem – warto sprawdzić ich stan i zamówić wcześniej potrzebne elementy

Mało kto zdaje sobie sprawę że paleniska wkładów kominkowych wyłożone ceramicznymi materiałami (szamot, wermikulit) wymagają specjalnej uwagi. Dokonując przeglądu wewnętrznej strony wkładu, należy przede wszystkim skontrolować stan wykładki elementów ceramicznych, wmontowanych w palenisko, i jeśli stwierdzimy że zachodzi taka potrzeba, to elementy uszkodzone wymienić.
Warto wspomnieć, że elementy szamotowe można w razie potrzeby zastąpić lżejszym wermikulitem, który bez problemu dostępny jest w płytach i daje możliwość przycięcia go do odpowiedniego wymiaru. Zdarza się że czasami uszkodzenia płyt szamotowych powstają na skutek ulokowania kominka w pomieszczeniu, gdzie występują dość znaczne różnice temperatur i wilgotności, mówimy tutaj szczególnie o okazjonalnie użytkowanych domach, lub domkach letnich, co skutkuje tym że w efekcie, uszczelki się odklejają, lub kruszy się szamot. Do przyklejenia wspomnianych uszczelek, należy użyć specjalnego kleju, dostępnego bez większego problemu w marketach budowlanych, typowego do sznurów ceramicznych. W przypadku poważnych uszkodzeń lub ubytków sznura, uszczelki drzwi należy wymienić na nowe.

Kolejnym dość istotnym tematem podczas czyszczenia kominka jest znajomość samego wkładu i tego czym są pokryte jego ramy, gdyż w wielu domach stoją paleniska, których ramy pokryte są galwanicznie warstwą złota, chromu czy niklu. Warstwa metalu jaką pokryty jest wkład jest bardzo cienka, dlatego bardzo łatwo jest ją nieodwracalnie uszkodzić różnymi środkami chemicznymi, lub zbyt mocnym przecieraniem podczas czyszczenia. Szorowanie takich powierzchni jest absolutnie zabronione. Ramę wkładu pokrytą np. złotem wystarczy delikatnie przetrzeć suchą szmatką.